Vruchtwaterpunctie
Wat is een vruchtwaterpunctie?
Tijdens een vruchtwaterpunctie wordt een kleine hoeveelheid van het vruchtwater genomen waarin zich foetale cellen bevinden om die te evalueren. Maw het is door middel van dit onderzoek dat met prenataal kan vaststellen of er sprake is van een eventuele chromosomale afwijking. De meest voorkomende chromosomale afwijking in de zwangerschap is Trisomie 21.
In welke gevallen wordt een vruchtwaterpunctie aangeraden?
Het onderzoek wordt aangeraden wanneer een zwangere vrouw een verhoogd risico heeft op een baby met een chromosomale afwijking zoals bijvoorbeeld een Trisomie 21. Dit risico neemt toe met de leeftijd van de toekomstige moeder. Sommige artsen zullen dan ook een vruchtwaterpunctie voorstellen aan alle vrouwen die ouder zijn dan 35 jaar. Een alternatief is evenwel om zich niet enkel te baseren op de leeftijd van de toekomstige moeder maar ook op de nekplooi metingen van de foetus en de bepaling van enkele specifieke stoffen in het bloed van de moeder. Indien na combinatie van deze gegevens er een verhoogd risico is zal men aan de toekomstige moeder een vruchtwater punctie voorstellen met analyse van de foetale chromosomen.
Le praticien peut aussi demander une amniocentèse dans d’autres circonstances, comme par exemple dans le cas d’antécédents familiaux de maladies génétiques ou de suspicion d’infection du fœtus par certains microbes. Il faudra alors effectuer des analyses spécifiques. L’examen peut également être demandé, si, à l’échographie morphologique lors du 2ème ou du 3ème trimestre de la grossesse, l’échographiste a détecté des malformations suspectes.
De behandelende geneesheer kan eveneens een vruchtwater voorstellen in andere gevallen zoals het voorkomen van familiale genetische afwijkingen of indien er sprake is van een vermoeden van fœtale infectie. In deze gevallen moet evenwel een zeer specifieke analyse gebeuren.
Hoe gebeurt een vruchtwater punctie?
Een vruchtwater punctie gebeurt meestal in een klassieke echografie zaal en kan gebeuren vanaf de 16de week van de zwangerschap tot vlak voor de geboorte. De procedure zelf neemt slechts enkele minuten in en wordt meestal als weinig pijnlijk ervaren. Hierdoor is er geen plaatselijke verdoving nodig. Tijdens de punctie wordt er onder begeleiding van echografie een dunne naald ingebracht doorheen de uterus. Het kleine gedeelte van het vruchtwater dat geaspireerd werd tijdens het onderzoek is reeds enkele uren na de ingreep vervangen.
Het staal wordt dan opgestuurd naar het labo.Indien een volledig karyotype gewenst is kan het tot 3 weken duren alvorens de resultaten gekend zijn. Wanneer er echter enkel een specifieke analayse dient te gebeuren kan dit resultaat al na enkele dagen gekend zijn.
Wat moet men verwachten na de vruchtwaterpunctie?
Tot een 2-tal dagen na de vruchtwaterpunctie is het mogelijk dat u een vage buiklast heeft die te vergelijken is met pijn tijdens de maanstonden. Inname van paracetamol is vaak voldoende. Evenwel indien er sprake is van blijvende pijn, bloed- of vochtverlies of indien er koorts opduikt is het van belang om zo snel mogelijk uw behandelend verloskundige te contacteren.
Wat zijn de risico’s verbonden aan een vruchtwaterpunctie?
Aan een vruchtwaterpunctie is een risico van 1% miskramen verbonden. Deze miskraam grijpt plaatst in de week volgende op de pucntie.
Zijn er alternatieve voor een vruchtwaterpunctie?
Een vruchtwaterpunctie is geen verplichte procedure. De procedure zal voorgesteld worden aan een koppel en het is enkel na afwegen van de voor- en nadelen dat een beslissing over het al dan niet uitvoeren van de procedure zal plaats vinden. Het is aangeraden dat een counseling hieromtrent gebeurd door geneesheren gespecialiseer in foeto-maternele geneeskunde.
Een vruchtwaterpunctie is terug betaald door het RIZIV in België zonder rekening houdende met het percentage van risico op de aanwezigheid van een trisomie 21. In sommige van onze buurlanden is de vruchtwaterpunctie enkel terug betaald bij een verhoogd risico op trisomie 21. Er bestaat een mogelijkheid dat onze regering in 2013 deze manier van terug betaling zal gebruiken en dus enkel een vruchtwaterpunctie zal terug betalen bij verhoogd risico op trisomie 21.
Sinds januari 2013 bestaat er een nieuwe niet invasieve test als alternatief voor een vruchtwaterpunctie ter evaluatie van trisomie 21. Deze niet invasieve test bestaat uit een eenvoudige bloedafname bij de toekomstige moeder en geeft een bijna 100% zekerheid over het al dan niet aanwezig zijn van trisomie 21. Deze niet invasieve test geeft geen enkel risico op een miskraam. Jamme genoeg is deze test tot op heden nog niet terug betaald door het RIZIV.
Vlokkentest
Wat is een vlokkentest?
Tijdens een vlokkentest worden er enkele kleine stukjes placenta weggenomen zonder in de vruchtwaterholte te prikken. Aangezien placenta en foetus eenzelfde cellulaire basis hebben zullen de chromosomen in de cellen van de placenta overeen komen met die van de foetale cellen.
In welke gevallen wordt een vlokkentest aangeraden?
De indicatie van een vlokkentest is uitgezonderd enkele specifieke indicaties dezelfde als die voor een vruchtwaterpunctie. De meest voorkomende indicatie is dus eveneens toekomstige moders die een verhoogd risico hebben op een foetus met een chromosomale afwijking.
Hoe gebeurt een vlokkentest?
Zoals voor een vruchtwaterpunctie zal een vlokkentest uitgevoerd worden in een klassieke echografie zaal. Het voordeel van deze punctie is dat deze veel vroeger kan uitgevoerd worden dan een vruchtwaterpunctie. Deze punctie kan reeds uitgevoerd worden vanaf 11 weken zwangerschap tot ongeveer rond 16 weken zwangerschap. De procedure zelf neemt enkele minuten in beslag en vereist een kleine locale verdoving. Er wordt, onder echografische controle, een dunne naald ingebracht doorheen de baarmoeder wand tot thv de placenta waar enkele stalen zullen worden genomen. Dit gebeurt via de buikwand in ongeveer 99% van de gevallen. De noodzaak van een vlokkentest dmv vaginale weg is slechts zelden nodig.
Het staal wordt dan opgestuurd naar het labo.Indien een volledig karyotype gewenst is kan het tot 3 weken duren alvorens de resultaten gekend zijn. Wanneer er echter enkel een specifieke analayse dient te gebeuren kan dit resultaat al binnen de week gekend zijn.
Wat moet men verwachten na de vruchtwaterpunctie?
Tot een 2-tal dagen na de vruchtwaterpunctie is het mogelijk dat u een vage buiklast heeft die te vergelijken is met pijn tijdens de maanstonden. Inname van paracetamol is vaak voldoende. Evenwel indien er sprake is van blijvende pijn, bloed- of vochtverlies of indien er koorts opduikt is het van belang om zo snel mogelijk uw behandelend verloskundige te contacteren.
Wat zijn de risico’s verbonden aan een vlokkentest?
Aan een vlokkentest is een risico van 1% miskramen verbonden, een risico dat dus vergelijkbaar is met een vruchtwaterpunctie. Deze miskraam grijpt meestal plaatst in de week volgende op de punctie. In ongeveer 1% van de gevallen dient de punctie te worden herhaald omwille van niet conclusieve bevindingen.